ruch

m (a. ruchu) 1. sgt (zmienianie położenia) movement, motion

- ruch ciał w przestrzeni the movement of bodies in space

- ruch ziemi wokół słońca the Earth’s movement around the Sun

- ledwie zauważalny ruch powietrza barely noticeable movement of the air

- być w ruchu to be in motion

- wprawić coś w ruch to set sth in motion [wahadło, koło]

- zgodnie z ruchem/przeciwnie do ruchchu wskazówek zegara clockwise/anticlockwise

2. (poruszanie się) movement; (poruszenie się) move; (gest) gesture

- wdzięczne/ociężałe ruchy graceful/heavy movements

- wykonać a. zrobić ruch ręką/głową to make a gesture with one’s hand/head

- nie rób żadnych gwałtownych ruchów don’t make any sudden moves

- wskazać coś ruchem ręki to point at sth with one’s hand

- pochwycić coś zręcznym ruchem to catch sth with a graceful movement of one’s hand

- czytać z ruchu warg to lip-read

- krępować ruchy [ubranie] to restrict movement

- zapewniać komuś swobodę ruchów to give sb freedom of movement także przen.

- stać/siedzieć/leżeć bez ruchu to be standing/sitting/lying motionless

- jego ruchy wyrażały zdenerwowanie you could tell by his movements that he was nervous

- śledził każdy jego ruch he watched his every move

- jeden ruch i nie żyjesz! one move and you’re dead!

3. sgt (aktywność fizyczna) exercise

- ruch na świeżym powietrzu outdoor exercise

- zażywać dużo ruchu to take a lot of exercise

- pies potrzebuje trochę ruchu the dog needs some exercise

4. sgt (krzątanina) flurry of activity; (zamieszanie) commotion; (tłok) rush

- przedświąteczny ruch the pre-Christmas rush

- w kuchni panował gorączkowy ruch there was a flurry of activity in the kitchen

- na sali panował nieopisany ruch the room was full of commotion

- być w ciągłym ruchu to be always on the go

- mamy ruch w interesie business is brisk

5. sgt Transp. traffic

- ruch uliczny the road traffic

- ruch pieszy/kołowy pedestrian/motor traffic

- ruch autobusowy/kolejowy bus/rail traffic

- ruch osobowy/towarowy/tranzytowy passenger/freight/transit traffic

- ruch jednokierunkowy/dwukierunkowy one-way/two-way traffic

- ruch prawostronny/lewostronny driving on the right/left(-hand) side of the road

- przepisy ruchu drogowego traffic regulations

- droga szybkiego ruchu a throughway

- pas ruchu a lane

- kontroler ruchu lotniczego an air-traffic controller

- kierować ruchem to direct traffic

- włączyć się do ruchu to merge with traffic

- na ulicach panował wzmożony ruch the traffic was heavier than usual

6. (przemieszczanie się) movement

- ruchy wojsk the movement of troops

- ruchy migracyjne the migratory movement

7. (zorganizowana działalność) movement

- ruch ludowy/niepodległościowy a peasant/an independence movement

- ruch artystyczny/kulturalny an artistic/a cultural movement

- ruch na rzecz czegoś a movement in support of sth

- ruch oporu the resistance movement

- zrobić ruch pionem to move one’s pawn

- teraz twój ruch it’s your move

- zrobić coś w trzech/sześciu ruchach to do sth in three/six moves

- dobry/zły ruch a good/bad move

- śledzić czyjeś ruchy to follow sb’s moves

- wykonać ruch to make a move

- jaki będzie ich następny ruch? what’s going to be their next move?

- jeden fałszywy ruch i po tobie one false move and you’re dead

- teraz ruch należy do nich the ball is in their court przen.

- ruchy stóp procentowych/cen the fluctuations in interest rates/prices

- ruch kadrowy w firmie staff turnover

- □ ruch harmoniczny Fiz. harmonic motion

- ruch jednostajnie przyspieszony/opóźniony Fiz. uniformly accelerated/retarded motion

- ruch jednostajny Fiz. uniform motion

- ruch nastyczny Bot. nastic movement

- ruch obrotowy rotary motion

- ruch prostoliniowy/krzywoliniowy Fiz. linear/curvilinear motion

- ruch robaczkowy Fizj. peristalsis

- ruchy artykulacyjne Fonet. articulatory movements

- ruchy Browna Fiz. Brownian movement

- ruchy górotwórcze Geol. orogenic movements

■ pójść w ruch [kamery, aparaty fotograficzne] to be switched on

- pięści poszły w ruch fists were flying

- w ruch poszły noże knives were drawn

- puścić coś w ruch to set sth in motion

* * *

-u; -y; m

(zmiana położenia) movement, motion; (wysiłek fizyczny) exercise; (ożywienie) boom; (na drogach) traffic; (w grze) move; FIZ motion; SZTUKA, POL movement

ruch oporu — the Resistance

być w ruchu — to be running

wprawiać (wprawić perf ) coś w ruch — to set sth in motion

zgodnie z ruchem wskazówek zegara — clockwise

odwrotnie do ruchu wskazówek zegara — anticlockwise (BRIT), counterclockwise (US)

* * *

ruch

mi

1. (= zmiana położenia) movement, motion; ruch jałowy techn. dead movement; ruch jednostajny fiz. uniform motion; ruch jednostajnie opóźniony fiz. uniformly retarded motion; ruch jednostajnie przyspieszony fiz. uniformly accelerated motion; ruch krzywoliniowy fiz. curvilinear motion; ruch obrotowy fiz. rotary motion, rotation; ruch prostoliniowy fiz. (recti)linear motion; ruch wahadłowy fiz. swinging motion; ruchy górotwórcze geol. earth l. orogenic movements; ruchy robaczkowe anat. peristalsis; być w ruchu be on the run; puścić l. wprawić coś w ruch set sth in motion; stać bez ruchu stand still.

2. (= poruszanie się, gest) movement, motion, move; mieć swobodę ruchów t. przen. have a free hand, have leeway; zrobić pierwszy ruch make the first move.

3. (= ćwiczenia fizyczne) exercise; zażywać ruchu take exercise.

4. (= wzmożona aktywność, krzątanina) commotion, bustle; ruch w interesie pot. hecticness; być w ciągłym ruchu live l. lead an active life.

5. (= poruszanie się pieszych i pojazdów) traffic; ruch drogowy road l. vehicular traffic; ruch prawostronny/lewostronny mot. right-/left-side traffic; ruch tranzytowy transit traffic; regulować ruch control the traffic; pas ruchu lane.

6. polit., sztuka movement; ruch polityczny political movement; ruch oporu Resistance.

7. (= posunięcie w grze planszowej) move.

8. wojsk. maneuver, Br. manoeuvre; movement.